1. ระบบการขับถ่าย อุจจาระ และปัสสาวะ
2. ระบบสมอง เครียด ความดันสูง นอนไม่หลับ จำดี
3. ระบบฮอร์โมน เช่น วัยทอง ปวดประจำเดือน
4. ระบบการฟัง การดม เช่น มีปัญหาตา หู จมูก สายตาสั้น นวดจะได้ผล
5. ระบบประสาทไขสันหลัง เช่น เมื่อย-ปวดหลัง อัมพฤต อัมพาต
6. ระบบต่อมน้ำเหลือง เช่น ยุงกัดหายช้า
7. ระบบภูมิต้านทาน ถ้าภูมิต้านทานต่ำ นวดกดจุดสะท้อน ภูมิต้านทานจะสูง

นวดได้ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงวัยสูงอายุ ห้ามนวดตอนอิ่มจัด หรือหิวจัดหรือมีปัญหาขั้นโคม่า หรือกระดูกเท้าแตก มีหนอง มีความดันสูงมาก หญิงมีครรภ์ นวดได้ทุกวัน วันละ 2 ครั้ง ต้องเว้น 6 ชั่วโมง นวดแล้วเท้าจะอุ่น อย่าเพิ่งโดนน้ำให้เลือดไหลเวียน เท้ารวมกันจะมีรูปเหมือนคน นิ้วโป้งเป็นแบบไหน ศีรษะจะเป็นแบบนั้น

ถ้าใส่รองเท้าผ้าใบทั้งวันหรือรองเท้าคัชชูจะบีบนิ้วโป้ง ซึ่งนิ้วโป้งคือตำแหน่งจมูก จะบีบจมูกสะท้อนเกิดการหายใจไม่ดี ถ้าใส่รองเท้ารัดแน่นบีบนิ้วก้อยไหล่จะห่อ เพราะตำแหน่งนิ้วก้อยคือตำแหน่งไหล่ ถ้าใส่รองเท้าส้นสูงจะกดถูกตำแหน่งทุกนิ้วคือตำแหน่งศีรษะหน้าผาก ใต้โคนนิ้วคือตำแหน่งกล้ามเนื้อไหล่ และโดนตำแหน่งสะโพก, รังไข่, มดลูก, คอ ดังนั้น คนใส่รองเท้าส้นสูงเป็นประจำจะมึนศีรษะคอแข็ง กล้ามเนื้อไหล่เป็นพังพืด เอ็นร้อยหวาย ตึง เมื่อยไหล่ มีปัญหารอบเดือน

ถ้าเดินไม่ระวัง นิ้วโป้งเท้าเตะถูกของจะปวดศีรษะทันที เพราะโดนตำแหน่งหน้าผาก แสดงว่าเท้าสะท้อนอวัยวะ ถ้าไหล่ชน จะเจ็บไหล่ ตำแหน่งหลังที่เท้าจะเจ็บทันที โดยเท้าไม่โดนอะไรเลย แสดงว่า อวัยวะสะท้อนไปเท้า นวดเท้าหลังหายปวด

ดังนั้น ศาสตร์การนวดกดจุดสะท้อนเท้า ซึ่งคุณสามารถเรียนรู้และนำไปใช้กับตนเองและครอบครัวที่บ้านได้ แต่เพื่อให้ได้มาซึ่งผลดีที่สุดควรจะพบกับนักปฏิบัติที่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดีเป็นผู้ชำนาญการใช้วิธีการนี้ได้อย่างถูกต้อง

ขอบคุณข้อมูลจาก

กองการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข

สมบูรณ์ รุ่งโรจน์สกุลพร

The Arokaya